Kaspiy dengiziga yangi koridor

Markaziy Osiyoda Shimoliy yoʻnalishga muqobil yangi transport yoʻlagi paydo boʻladi. Uning ochilishi bo‘yicha ishlar yakuniga yetdi, deya xabar beradi Qirg‘iziston Iqtisodiyot vazirligi.

Qirg‘iziston janubidan kelayotgan transport yo‘lagi O‘zbekistonga, so‘ngra Turkmanistonga, u yerdan Kaspiy dengiziga, keyin esa Rossiyaga boradi. Bu multimodal yo'nalish bo'lib, turli transport turlaridan foydalaniladi.

RTL Alliance ekspertlarining fikricha, yangi yo‘lakning ochilishi Qozog‘iston yo‘llarida qishda, ayniqsa noqulay ob-havo sharoitida kuchli tirbandlik bilan bog‘liq.

Bojxona narxlarni nazorat qiladi

Belarus Davlat bojxona qo‘mitasi va Taraqqiyot banki hamkorlikda “Ichki bozorga yetkazib berilayotgan xorijda ishlab chiqarilgan tovarlar narxlarini avtomatlashtirilgan tahlil qilish tizimi” pilot loyihasini ishlab chiqdi.

Tizim Davlat bojxona qo‘mitasi, Soliq vazirligi axborot resurslari, chakana savdo tarmoqlarining ichki hisob tizimlari va tovarlarning elektron pasportlari ma’lumotlar bazasining idoralararo tizimidan ma’lumotlarni to‘playdi va mansabdor shaxslarga aralashuv zarur bo‘lgan sohalar bo‘yicha ma’lumotlarni taqdim etadi. Loyihaning maqsadi - oshirilgan narxlarda etkazib berishning oldini olish, narxlar muvozanatining oldini olish va import qiluvchilar faoliyatining real vaqt rejimida monitoringini ta'minlashdir.

Ipak boshi berk ko'cha

O‘tgan yili rekord ko‘rsatkichlarga qaramay, bu yil Yangi Ipak yo‘li bo‘ylab Yevropaga temir yo‘l orqali yuk tashish hajmi qariyb 50 foizga kamaydi. Ushbu tendentsiyaning asosiy sabablari dengizda yuk tashish tariflarining sezilarli darajada pasayishi hisoblanadi.

Hozirgi vaziyatda Xitoyni Yevropa bilan Rossiya Federatsiyasini aylanib o‘tgan holda bog‘lovchi marshrut – “O‘rta koridor” yevropalik yuk qabul qiluvchilar orasida mashhur bo‘lib bormoqda. Bunga bir qator poyezdlarning Yevropa Ittifoqiga yetib bormasdan, MDH hududidagi safarini yakunlashi ham ta’sir ko‘rsatmoqda.

RTL Alliance ekspertlarining taʼkidlashicha, Oʻrta koridorning rivojlanishiga qoʻshma korxonalar, masalan, yaqinda Qozogʻiston, Ozarbayjon va Gruziya tashuvchilari oʻrtasida tashkil etilgani ham yordam bermoqda.

Dengiz tashuvchilar yo'nalishlarini o'zgartirmoqda

Yaqin kelajakda asosiy ishtirokchilar Qizil dengiz va Arab dengizining Aden ko‘rfazini bog‘lovchi Bob al-Mandeb bo‘g‘ozi orqali yo‘nalishdan foydalanishdan bosh tortgani sababli ayrim yo‘nalishlar bo‘yicha yuk tashish narxi oshishi mumkin va shunga mos ravishda, Suvaysh kanali. Bunga tinch aholi kemalariga qarata o‘t ochishda davom etayotgan Yaman hutiy isyonchilari faolligi sabab bo‘lmoqda. Eng yirik dengiz tashuvchilari Maersk va CMA CGM allaqachon bu yo'nalishni tark etishgan. Husiylar 2015-yildan beri Bob al-Mandeb bo‘g‘ozi orqali o‘tayotgan kemalarni nishonga olmoqda. Ammo so'nggi oylarda hujumlar tez-tez sodir bo'ldi.

Bob al-Mandeb boʻgʻozi Qizil dengiz va Hind okeanini bogʻlovchi tor, strategik suv yoʻlidir. Bu dunyodagi eng muhim yuk tashish yo'llaridan biri bo'lib, global savdoning taxminan 10% ni tashkil qiladi. Bo'g'oz, shuningdek, neft ta'minoti uchun asosiy o'tkazish nuqtasi bo'lib, har kuni taxminan 4,8 million barrel neft o'tadi. Ushbu marshrutning asosiy muqobili kemalarni Umid burni orqali yoʻnaltirish boʻlib, bu Osiyodan Shimoliy Yevropa va Sharqiy Oʻrta yer dengiziga sayohat vaqtini 10 kunga oshiradi.